CHƯƠNG TRÌNH
Hội thảo
trao đổi kiến thức, kỹ năng hành nghề luật sư chuyên sâu trong
lĩnh vực thương mại quốc tế phù hợp với các cam kết quốc tế
(khu vực
phía Bắc)
Thời gian: Ngày
29/6/2020 (01 ngày).
Địa điểm: Nhà khách Trung ương, số 8 Chu
Văn An, Ba Đình, Hà Nội.
Hà Nội, 2020
I. Tư vấn, soạn thảo và đàm phán hợp đồng nhượng quyền thương mại quốc tế.
A. Lịch sử của “Nhượng quyền thương mại”
Mặc dù hoạt động
nhượng quyền thương mại đã xuất hiện ở Việt Nam từ năm 1990 nhưng pháp luật Việt
Nam thời kỳ này chưa có khung pháp lý điều chỉnh riêng hoạt động NQTM. Ở thời
điểm này các hoạt động mang bản chất NQTM được điều chỉnh bởi pháp luật về chuyển
giao công nghệ, pháp luật về hợp đồng lixang và pháp luật về sở hữu trí tuệ . Đến
khi Luật thương mại 2005 ra đời đã chính thức ghi nhận NQTM là một hoạt động
thương mại độc lập chịu sự điều chỉnh của Luật thương mại và có những quy định
riêng tại mục 8 Luật này. Tiếp đó là các văn bản hướng dẫn: Nghị định
35/2006/NĐ-CP ngày 31/3/2006 của Chính phủ quy định chi tiết Luật Thương mại về
hoạt động nhượng quyền thương mại; Thông tư 09/2006/TT-BTM ngày 25/5/2006 của Bộ
Thương mại hướng dẫn đăng ký hoạt động nhượng quyền thương mại và Quyết định
106/2008/QĐ-BTC ngày 17/11/2008 của Bộ Tài chính về việc quy định mức thu, nộp,
quản lý và sử dụng lệ phí đăng ký hoạt động nhượng quyền thương mại. Với luật
thương mại 2005 Việt Nam trở thành một trong khoảng 33 quốc gia có pháp luật
riêng điều chỉnh hoạt động nhượng quyền thương mại.
Theo như bài viết
của bà Nguyễn Hải Yến - Giảng viên Khoa Kiểm sát Dân Sự Trường ĐTBD NV Kiểm sát
tại TP HCM viết vào Tháng Ba 22nd, 2020[i]
Tài liệu tham khảo:
1. Nguyễn Bá Bình
(2011), “Nhượng quyền thương mại tại Việt Nam: trước khi có pháp luật nhượng
quyền”, Tạp chí Vietnam Franchise World (1), tr.13-tr.15
2. Nguyễn Bá Bình
(2011), “Phát triển nhượng quyền tại Việt Nam: từ khi có pháp luật nhượng quyền”,
Tạp chí Vietnam Franchise World (1), tr.16-tr.17
3. TS.Bùi Ngọc Cường
(2007), “Hoàn thiện khung pháp lý về nhượng quyền thương mại”, Tạp chí Nghiên cứu
lập pháp (103).
B. Quy định về Hoạt động nhượng quyền thương mại
·
Luật
thương mại ngày 14 tháng 06 năm 2005 [ii]
·
Văn bản
hợp nhất Luật thương mại ngày 05 tháng 7 năm 2019
·
Nghị
định Số: 35/2006/NĐ-CP ngày 31 tháng 3 năm 2006 Quy định chi tiết luật thương mại
về hoạt động nhượng quyền thương mại.
·
Nghị
định Số: 08/2018/NĐ-CP ngày 15 tháng 1 năm 2018 Sửa đổi một số Nghị định liên
quan đến điều kiện đầu tư kinh doanh thuộc phạm vi quản lý nhà nước của Bộ Công
Thương quy định.
“LĨNH VỰC
NHƯỢNG QUYỀN THƯƠNG MẠI
Điều 8. Sửa đổi
Điều 5 Nghị định số 35/2006/NĐ-CP ngày 31 tháng 3 năm 2006 của Chính phủ quy định
chi tiết Luật thương mại về hoạt động nhượng quyền thương mại[iii]
“Điều 5. Điều
kiện đối với Bên nhượng quyền
Thương nhân được
phép cấp quyền thương mại khi hệ thống kinh doanh dự định dùng để nhượng quyền
đã được hoạt động ít nhất 01 năm”.
Điều 9. Bãi bỏ
Điều 6 và Điều 7 Nghị định số 35/2006/NĐ-CP ngày 31 tháng 3 năm 2006 của Chính
phủ quy định chi tiết Luật thương mại về hoạt động nhượng quyền thương mại.”
1.
Nhượng
quyền thương mại (Điều 286 – Luật thương mại 2004)
2.
Các
bên trong hợp đồng nhượng quyền Thương mại.
Bên nhượng quyền
|
Bên nhân quyền
|
Bên thứ ba
|
|
Quyền
|
Điều 286
1. Nhận tiền nhượng quyền;
2. Tổ chức quảng cáo cho hệ thống nhượng quyền thương mại
và mạng lưới nhượng quyền thương mại;
3. Kiểm tra định kỳ hoặc đột xuất hoạt động của bên nhận
quyền nhằm bảo đảm sự thống nhất của hệ thống nhượng quyền thương mại và sự ổn
định về chất lượng hàng hoá, dịch vụ.
|
Điều 288
1. Yêu cầu thương nhân nhượng quyền cung cấp đầy đủ trợ
giúp kỹ thuật có liên quan đến hệ thống nhượng quyền thương mại;
2. Yêu cầu thương nhân nhượng quyền đối xử bình đẳng với
các thương nhân nhận quyền khác trong hệ thống nhượng quyền thương mại.
|
Điều 290
1. Bên nhận quyền có quyền nhượng quyền lại cho bên thứ
ba (gọi là bên nhận lại quyền) nếu được sự chấp thuận của bên nhượng quyền.
2. Bên nhận lại quyền có các quyền và nghĩa vụ của bên
nhận quyền quy định tại Điều 288 và Điều 289 của Luật này.
|
Nghĩa vụ
|
Điều 287
1. Cung cấp tài liệu hướng dẫn về hệ thống nhượng quyền
thương mại cho bên nhận quyền;
2. Đào tạo ban đầu và cung cấp trợ giúp kỹ thuật thường
xuyên cho thương nhân nhận quyền để điều hành hoạt động theo đúng hệ thống
nhượng quyền thương mại;
3. Thiết kế và sắp xếp địa điểm bán hàng, cung ứng dịch
vụ bằng chi phí của thương nhân nhận quyền;
4. Bảo đảm quyền sở hữu trí tuệ đối với đối tượng được
ghi trong hợp đồng nhượng quyền;
5. Đối xử bình đẳng với các thương nhân nhận quyền
trong hệ thống nhượng quyền thương mại.
|
Điều 289
1. Trả tiền nhượng quyền và các khoản thanh toán khác
theo hợp đồng nhượng quyền thương mại;
2. Đầu tư đủ cơ sở vật chất, nguồn tài chính và nhân lực
để tiếp nhận các quyền và bí quyết kinh doanh mà bên nhượng quyền chuyển
giao;
3. Chấp nhận sự kiểm soát, giám sát và hướng dẫn của
bên nhượng quyền; tuân thủ các yêu cầu về thiết kế, sắp xếp địa điểm bán
hàng, cung ứng dịch vụ của thương nhân nhượng quyền;
4. Giữ bí mật về bí quyết kinh doanh đã được nhượng quyền,
kể cả sau khi hợp đồng nhượng quyền thương mại kết thúc hoặc chấm dứt;
5. Ngừng sử dụng nhãn hiệu hàng hoá, tên thương mại, khẩu
hiệu kinh doanh, biểu tượng kinh doanh và các quyền sở hữu trí tuệ khác (nếu
có) hoặc hệ thống của bên nhượng quyền khi kết thúc hoặc chấm dứt hợp đồng
nhượng quyền thương mại;
6. Điều hành hoạt động phù hợp với hệ thống nhượng quyền
thương mại;
7. Không được nhượng quyền lại trong trường hợp không
có sự chấp thuận của bên nhượng quyền.
|
3. Điều kiện hoạt động nhượng quyền thương mại:
Theo Mục 1: ĐIỀU
KIỆN HOẠT ĐỘNG NHƯỢNG QUYỀN THƯƠNG MẠI - Chương II HOẠT ĐỘNG NHƯỢNG QUYỀN
THƯƠNG Nghị định Số: 35/2006/NĐ-CP quy định:
Điều 5. Điều kiện đối với Bên nhượng quyền
Thương nhân được
phép cấp quyền thương mại khi đáp ứng đủ các điều kiện sau đây:
1. Hệ thống
kinh doanh dự định dùng để nhượng quyền đã được hoạt động ít nhất 01 năm.
Trường hợp
thương nhân Việt Nam là Bên nhận quyền sơ cấp từ Bên nhượng quyền nước ngoài,
thương nhân Việt Nam đó phải kinh doanh theo phương thức nhượng quyền thương mại
ít nhất 01 năm ở Việt Nam trước khi tiến hành cấp lại quyền thương mại.
2. Đã đăng ký
hoạt động nhượng quyền thương mại với cơ quan có thẩm quyền theo quy định tại
Điều 18 của Nghị định này.
3. Hàng hoá, dịch
vụ kinh doanh thuộc đối tượng của quyền thương mại không vi phạm quy định tại
Điều 7 của Nghị định này.
Huỷ theo Nghị định
Số: 08/2018/NĐ-CP ngày 15 tháng 01 năm 2018 SỬA ĐỔI MỘT SỐ NGHỊ ĐỊNH LIÊN QUAN
ĐẾN ĐIỀU KIỆN ĐẦU TƯ KINH DOANH THUỘC PHẠM VI QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC CỦA BỘ CÔNG
THƯƠNG
4. Thủ tục nhượng quyền thương mại ở nước ngoài về Việt Nam:
Quy định tại Mục
3:ĐĂNG KÝ HOẠT ĐỘNG NHƯỢNG QUYỀN THƯƠNG MẠI Nghị định Số: 35/2006/NĐ-CP quy định:
Điều 17. Đăng ký hoạt động nhượng quyền thương mại
Điều 18. Phân cấp thực hiện đăng ký hoạt động nhượng
quyền thương mại
Điều 19. Hồ sơ đề nghị đăng ký hoạt động nhượng
quyền thương mại
Hồ sơ đề nghị
đăng ký hoạt động nhượng quyền thương mại bao gồm:
1. Đơn đề nghị
đăng ký hoạt động nhượng quyền thương mại theo mẫu do Bộ Thương mại hướng dẫn.
2. Bản giới thiệu
về nhượng quyền thương mại theo mẫu do Bộ Thương mại quy định.
3. Các văn bản
xác nhận về:
a) Tư cách pháp
lý của bên dự kiến nhượng quyền thương mại;
b) Văn bằng bảo hộ
quyền sở hữu công nghiệp tại Việt Nam hoặc tại nước ngoài trong trường hợp có
chuyển giao quyền sử dụng các đối tượng sở hữu công nghiệp đã được cấp văn bằng
bảo hộ.
4. Nếu giấy tờ
quy định tại khoản 2 và khoản 3 Điều này được thể hiện bằng tiếng nước ngoài
thì phải được dịch ra tiếng Việt và được cơ quan công chứng ở trong nước hoặc
cơ quan đại diện ngoại giao của Việt Nam ở nước ngoài chứng nhận và thực hiện
việc hợp pháp hóa lãnh sự theo quy định của pháp luật Việt Nam.
Điều 20. Thủ tục đăng ký hoạt động nhượng quyền
thương mại
Điều 21. Thông báo thay đổi thông tin đăng ký
trong hoạt động nhượng quyền thương mại
Điều 22. Xóa đăng ký hoạt động nhượng quyền thương mại
Điều 23. Lệ phí đăng ký hoạt động nhượng quyền
thương mại
5. Các hành vi bị cấm:
Quy định tại Mục
4: HÀNH VI VI PHẠM PHÁP LUẬT TRONG HOẠT ĐỘNG NHƯỢNG QUYỀN THƯƠNG MẠI VÀ THẨM
QUYỀN XỬ LÝ VI PHẠM Nghị định Số: 35/2006/NĐ-CP quy định:
Điều 24. Hành vi vi phạm pháp luật trong hoạt động
nhượng quyền thương mại
1. Thương nhân
tham gia hoạt động nhượng quyền thương mại có hành vi vi phạm sau đây thì tùy
theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định của
pháp luật về xử lý vi phạm hành chính:
a) Kinh doanh nhượng
quyền thương mại khi chưa đủ điều kiện quy định;
b) Nhượng quyền
thương mại đối với những hàng hoá, dịch vụ cấm kinh doanh;
c) Vi phạm nghĩa
vụ cung cấp thông tin trong hoạt động nhượng quyền thương mại quy định tại Nghị
định này;
d) Thông tin
trong bản giới thiệu về nhượng quyền thương mại có nội dung không trung thực;
đ) Vi phạm quy định
về đăng ký hoạt động nhượng quyền thương mại;
e) Vi phạm quy định
về thông báo trong hoạt động nhượng quyền thương mại;
g) Không nộp thuế
theo quy định của pháp luật mà chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự;
h) Không chấp
hành các yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền khi tiến hành kiểm tra,
thanh tra;
i) Vi phạm các
quy định khác của Nghị định này.
2. Trường hợp
thương nhân kinh doanh theo phương thức nhượng quyền thương mại có hành vi vi
phạm gây thiệt đến lợi ích vật chất của tổ chức, cá nhân liên quan thì phải bồi
thường thiệt hại theo quy định của pháp luật.
Điều 25. Thẩm quyền, thủ tục xử lý vi phạm hành
chính
Điều 26. Khiếu nại, tố cáo
C. Nhương quyền thương mại là gì?
Hợp đồng nhượng
quyền thương mại (tiếng Anh: Franchise Agreement) là hình thức thâm nhập thị
trường phổ biến của các công ty nước ngoài nhằm phát triển thương hiệu ở mức
toàn cầu.[iv]
Hợp đồng nhượng
quyền thương mại là một
phương thức xâm nhập thị trường nước ngoài trong đó một công ty (nhà sản xuất độc
quyền) cung cấp cho một công ty khác (đại lí đặc quyền) một tài sản vô hình
cùng với sự hỗ trợ trong một thời gian dài. Để đổi lại, nhà sản xuất độc quyền
thường nhận được tiền thù lao. Đó là một khoản phí cố định trả trước và tiền kì
vụ hoặc cả hai.
1. Hợp đồng nhượng quyền và hợp đồng sử dụng giấy phép
Hợp đồng nhượng
quyền cho phép công ty kiểm soát tốt hơn việc bán hàng hóa của họ trên thị trường
mục tiêu. Đại lí đặc quyền đòi hỏi phải đáp ứng được các chỉ dẫn nghiêm ngặt về
chất lượng sản phẩm, công tác quản lí, hoạt động tiếp thị và quảng cáo.
- Hợp đồng sử dụng
giấy phép tương đối phổ biến ở các ngành công nghiệp chế biến, trong khi đó hầu
hết hợp đồng nhượng quyền được áp dụng trong các ngành công nghiệp dịch vụ như
bán lẻ xe hơi, giải trí, khách sạn, nhà hàng và các dịch vụ kinh doanh khác.
- Hợp đồng sử dụng
giấy phép thường chỉ trao các tài sản vô hình là hết nghĩa vụ, trong khi đó hợp
đồng nhượng quyền đòi hỏi phải có thêm sự hỗ trợ tiếp tục từ phía nhà sản xuất
độc quyền như đào tạo quản lí, tư vấn địa điểm hay các hoạt động quảng cáo...
2. Ưu điểm của hợp đồng nhượng quyền
- Hình thức này
có chi phí và rủi ro thấp, đặc biệt với các công ty theo đuổi chiến lược toàn cầu
dựa vào các sản phẩm tiêu chuẩn hóa trên thị trường quốc tế. Sử dụng hình thức
này cho phép các nhà kinh doanh có sự thống nhất thông qua việc ra các bản sao
tiêu chuẩn trên từng thị trường mục tiêu.
- Hình thức này
cho phép công ty mở rộng thị trường nhanh chóng về phương diện địa lí. Các công
ty có thể có thêm kiến thức về văn hóa và kĩ năng từ các nhà quản lí tại địa
phương, nhờ vậy có thể giảm rủi ro kinh doanh trên các thị trường không quen
thuộc, đồng thời tạo ra lợi thế cạnh tranh.
3. Nhược điểm của hợp đồng nhượng quyền
- Việc quản lí một
số lượng lớn các đại lí đặc quyền trên các thị trường khác nhau thực sự cồng kềnh
và phức tạp. Để kiểm soát tốt hơn công ty phải thành lập một đại lí đặc quyền
chính trên mỗi thị trường.
- Khi thâm nhập một
thị trường mới, các công ty sẽ phải đối mặt với những rào cản có thể gây khó
khăn nếu dập khuôn theo phương pháp đã áp dụng tại thị trường nội địa. Nếu càng
điều chỉnh theo những điều kiện khác biệt của nước sở tại thì sản phẩm của công
ty càng ít độc đáo để thu hút các nhà kinh doanh tiềm năng và khách hàng.
- Các công ty nhỏ
với những nhãn hiệu hay mác sản phẩm kém nổi tiếng sẽ khó có thể thâm nhập thị
trường nước ngoài thông qua hợp đồng nhượng quyền.
(Theo Giáo trình
Kinh doanh quốc tế, NXB Đại học Kinh tế Quốc dân)
II. Trao đổi, thảo luận.
A. Giới thiệu về công ty Cổ phần Divine Corp.
1. Thông tin doanh nghiệp
CÔNG TY CỔ PHẦN DIVINE CORP
Loại hình hoạt động: Công ty Cổ Phần
Mã số thuế: 0108320076
Địa chỉ: Số 20, Ngõ 176 đường Lê Trọng Tấn, Phường Khương
Mai, Quận Thanh Xuân, Thành phố Hà Nội
Đại diện pháp luật: Vũ Đăng Đông
Ngày cấp giấy phép: 12/06/2018
Ngày hoạt động: 11/06/2018 (Đã hoạt động 2 năm)
Điện thoại: 02473033305
Trạng thái: Đang hoạt động
Các lĩnh vực hoạt động của Divine Corp
·
Tổ chức giải đấu eSports, truyền thông eSports
·
Đào tạo và quản lý các team eSports chuyên nghiệp
·
Fanpage, Group, Youtube, Sự kiện Offline
·
Các sự kiện về eSports, Cộng đồng, Công nghệ …
THÔNG TIN THƯƠNG HIỆU DIVINE CORP
CÔNG TY CỔ PHẦN DIVINE CORP chuyên Tổ chức giải đấu eSports,
truyền thông eSports; Đào tạo và quản lý các team eSports chuyên nghiệp;
Fanpage, Group, Youtube, Sự kiện Offline; Các sự kiện về eSports, Cộng đồng,
Công nghệ …
Nhằm phục vụ và đáp ứng nhu cầu giải trí của tất cả mọi người,
Thương hiệu Divine Corp ra đời cung cấp và tổ chức giải đấu eSports, truyền
thông eSports; Đào tạo và quản lý các team eSports chuyên nghiệp; Fanpage,
Group, Youtube, Sự kiện Offline; Các sự kiện về eSports, Cộng đồng, Công nghệ
…đến tay bạn dùng.Với Dịch vụ chăm sóc khách hàng vượt trội và các chính sách tối
ưu
Sứ mệnh của Thương hiệu Divine Corp là giúp bạn có nhứng trải
nghiệm và dịch vụ tốt nhất.[v]
2. Dự án kêu gọi đầu tư tại Shark Tank
Xuất hiện tại Shark Tank Việt Nam mùa 3, cặp đôi Vũ Đăng
Công và Thu Đông, 2 nhà sáng lập của Divine Corp - dự án khởi nghiệp trong lĩnh
vực eSports (Thể thao điện tử), đề nghị đầu tư 3 tỷ đồng cho 5% cổ phần của
công ty. Divine Corp từng 2 lần vô địch
giải đấu game PUBG Đông Nam Á.
“Trước đây các đội tuyển Việt Nam chỉ dám mơ ước mình sẽ có
vé để tham dự các giải đấu của khu vực. Giờ đây với sự đầu tư bài bản, chúng tôi
không những được tham dự, thậm chí còn vô địch đến 2 lần liên tiếp", Thu
Đông giới thiệu về startup của mình.
Theo các nhà sáng lập Divine Corp, Việt Nam hiện có lượng
người chơi và người xem trên Youtube gaming và Facebook gaming lớn nhất thế giới
(theo thống kê từ Appota). Dự đoán 2019, lượng người chơi eSports tại Việt Nam
sẽ đạt 26 triệu người, cùng với đó là 16 triệu người xem livestream gaming hàng
tuần. Với số lượng người chơi và người xem khổng lồ như vậy, doanh thu của
ngành eSports Việt Nam trong năm 2019 dự đoán sẽ đạt 365 triệu USD.
Hệ sinh thái xoay quanh eSports của Divine Corp gồm 3 mảng
chính là: cung cấp phân phối game bản quyền và các sản phẩm eSports; đào tạo và
quản lý các game thủ chuyên nghiệp, tổ chức sự kiện và các giải đấu eSports.
Divine Corp có vốn điều lệ là 20 tỷ đồng, doanh thu năm 2018
đạt 84 tỷ đồng và lợi nhuận bán hàng thu về 11 tỷ đồng. Nguồn thu của Divine
Corp đến từ phân phối game bản quyền và bán các vật phẩm liên quan đến eSports
với hơn 500.000 khách hàng tại Việt Nam. Công ty đã gọi vốn vòng một với cam kết
đầu tư 500.000 USD cho 20% cổ phần từ một nhà đầu tư nước ngoài.
Các nhà sáng lập cho biết, họ muốn biến việc chơi game trở
thành một nghề nghiệp thật sự nghiêm túc để giáo dục, định hướng giới trẻ chơi
game văn minh và đúng cách. Đăng Công – CEO Divine Corp dẫn chứng chính bản
thân anh dù dành nhiều thời gian cho việc chơi game nhưng vẫn tốt nghiệp bằng
giỏi.
Cho rằng việc phân bổ quỹ thời gian học tập và chơi game của
startup này là bất hợp lý, Shark Đỗ Liên đưa ra ý kiến: “Bạn nói thế hoàn toàn
trái ngược với đồng hồ sinh học vì cơ thể chúng ta ít nhất cũng phải ngủ đủ từ
6 – 7 tiếng. Bạn ngủ có 4 tiếng làm sao thi giỏi được, tôi nghĩ bạn chỉ may mắn
thôi. Thể chất không có thì bạn không thể có tư duy tốt được”.
Đồng quan điểm, Shark Hưng nói: “Từ eSports của các bạn khiến
tôi liên tưởng đến trò chơi có vận động, có tính giáo dục. Tuy nhiên, cách các
bạn giải thích về lĩnh vực này thì lại là vận động trí óc. Tôi phản đối vì tất
cả hội chứng nghiện game đều do sự hoạt động quá độ của não gây ra”.
Cả Shark Liên và Shark Hưng đều từ chối đầu tư vì cho rằng
chơi game có nhiều tác hại. Shark Việt và Shark Thủy cũng quyết định không rót
vốn cho startup này.
Là một người chơi game và hiểu về eSports, Shark Dzung Nguyễn
cho biết ông có quan điểm khác với Shark Liên và Shark Hưng. Tuy nhiên, dưới
góc độ kinh doanh Shark Dzung cũng quyết định không đầu tư vì đánh giá Divine
Corp chưa thể hiện được lợi thế cạnh tranh trong thị trường eSports Việt Nam.
Dù gọi vốn không thành công, nhà sáng lập Divine Corp cho biết,
“Chúng tôi muốn đem đến cho mọi người một góc nhìn khác về game, nó không chỉ độc
hại mà còn có những giá trị khác cho xã hội”. [vi]
........................................................................................................................ ........................................................................................................................ ........................................................................................................................
B. Giới thiệu về Game PUBG – nhà phát hành STEAM.
1. Nhà phát hành STEAM
Chính thức ra mắt vào tháng 9/2003, Steam là nền tảng phân
phối game trực tuyến đầu tiên và cũng là nổi tiếng nhất trên hệ máy PC. Sau 16
năm phát triển, nền tảng này hiện có khoảng 1 tỷ tài khoản đăng ký, với hơn 90
triệu người dùng hoạt động tích cực hàng tháng.
Theo Wikipedia: Steam là một nền tảng phân phối trực tuyến,
quản lý bản quyền kỹ thuật số, trò chơi điện tử nhiều người chơi, và dịch vụ
giao tiếp xã hội trên nền internet phát triển bởi Valve Corporation. Steam cung
cấp cho người dùng khả năng cài đặt và tự động cập nhật các trò chơi trên nhiều
máy tính khác nhau, và các tính năng cộng đồng như là danh sách bạn bè và hội
nhóm, lưu trữ đám mây, và chức năng trò chuyện và đàm thoại trong lúc chơi trò
chơi. Phần mềm này cung cấp sẵn một giao diện lập trình ứng dụng (API) miễn phí
gọi là Steamworks, với nó các nhà phát triển có thể sử dụng để tích hợp nhiều
chức năng của Steam vào sản phẩm của họ, bao gồm giao tiếp xã hội và bắt cặp
ván đấu, thành tích trong trò chơi, giao dịch mua bán, và các hỗ trợ cho các nội
dung do người dùng tạo ra thông qua Steam Workshop.[vii]
2. Trò chơi trực tuyến PLAYERUNKNOWN’S BATTLEGROUNDS:
Cũng theo Wikipedia: PlayerUnknown's Battlegrounds (viết tắt:
PUBG) là một trò chơi điện tử nhiều người chơi trực tuyến do PUBG Corporation,
một chi nhánh của công ty phát triển game Bluehole, có trụ sở chính được đặt tại
thành phố Seoul, Hàn Quốc thiết kế, phát triển và phát hành. Trò chơi này dựa
trên các bản Mod trước đó đã được Brendan "PlayerUnknown" Greene -
nhà thiết kế trò chơi điện tử người Ireland, phát triển cho các trò chơi khác bằng
cách lấy cảm hứng từ một bộ phim được ra mắt vào năm 2000 mang tên Battle
Royale và sau đó mở rộng thành một trò chơi độc lập dưới sự chỉ đạo nghệ thuật
của chính Greene cùng với nhà sản xuất, phát triển game người Hàn Quốc
Chang-han Kim - CEO của PUBG Corporation. Trong trò chơi, sẽ có tối đa một trăm
người chơi (bao gồm cả Bot Players - những người chơi ảo được điều khiển tự động
bởi trí tuệ nhân tạo) sẽ nhảy dù xuống một hòn đảo lớn. Người chơi sau đó phải
nhanh chóng nhặt đồ dùng, vũ khí, phương tiện di chuyển và các trang thiết bị cần
thiết để có thể sinh tồn, kết hợp với việc tiêu diệt những người chơi khác và
tránh bị người khác giết. Khu vực an toàn sẵn có của bản đồ trò chơi nhỏ dần
theo thời gian, đẩy những người chơi còn lại vào những khu vực hẹp hơn để ép buộc
họ phải đụng độ với nhau. Người chơi cuối cùng hoặc đội 4 thành viên sống sót
cuối cùng sẽ giành được chiến thắng.
Phiên bản truy cập sớm cho hệ điều hành Microsoft Windows
trên Steam được phát hành vào tháng 3 năm 2017 và bản đầy đủ được phát hành vào
20 tháng 12 năm 2017. Cũng trong tháng 12, trò chơi đã được Microsoft Studios
phát hành cho Xbox One qua chương trình Xbox Game Preview.
Đến đầu năm 2018, phiên bản Steam đã bán được hơn ba mươi triệu
bản và có số người chơi đồng thời cao nhất trên ba triệu, khiến cho PUBG trở
thành trò chơi được chơi nhiều nhất trên Steam, trong khi phiên bản Xbox One đã
bán được hơn bốn triệu bản. Trò chơi cũng được bản địa hóa và được Tencent
Games phát hành ở Trung Quốc, bao gồm hai phiên bản cho thiết bị di động khác
nhau dành riêng cho quốc gia này là PUBG Mobile Timi và PUBG Mobile Lightspeed
and Quantum.
Sau đó, vào tháng 3 năm 2018, Tencent Games và PUBG Corp đã
kết hợp để cho ra mắt chính thức PUBG Mobile Lightspeed and Quantum phiên bản
quốc tế (gọi tắt là PUBG Mobile) với năm loại máy chủ là Bắc Mỹ, Nam Mỹ, Châu
Âu, Châu Á và KR/JP (Hàn Quốc/Nhật Bản).
Tiếp đó, ngày 26 tháng 11 năm 2018, PUBG Mobile phiên bản Việt
Nam chính thức phát hành trên các dòng máy thuộc hệ điều hành iOS bởi VNG dưới
sự hợp tác của VNG, Tencent Games và PUBG Corp (Bluehole), và đến ngày 27 thì
ra bản cho Android. Tuy dành riêng cho thị trường Việt Nam nhưng bản này vẫn kết
nối với máy chủ quốc tế.
PUBG nhận được nhiều nhận xét tích cực từ các nhà phê bình
trong cả giai đoạn early access và cả phiên bản phát hành cuối cùng; những người
đánh giá thấy rằng mặc dù trò chơi vẫn chưa hoàn thành và có một số sai sót về
mặt kỹ thuật, nhưng PUBG đã đưa ra những kiểu chơi trò chơi mới mà người chơi ở
mọi trình độ có thể dễ dàng tiếp cận và có thể muốn chơi lại. Trò chơi nhận được
một số đề cử cho hạng mục "Game của năm" và các giải thưởng lớn nhỏ
khác trong năm 2017, và được xem là trò chơi định hình của thể loại chiến đấu
sinh tồn. Một số trò chơi video khác, sau thành công của PUBG, đã thêm vào các
chế độ Battle Royale, trong khi một số bản sao, chủ yếu ở Trung Quốc, cũng xuất
hiện. Tổng công ty PUBG đã tổ chức một số giải đấu nhỏ và giới thiệu các công cụ
trong trò chơi để giúp phát sóng trực tiếp trò chơi cho khán giả xem, vì họ muốn
trò chơi này trở thành một môn thể thao điện tử phổ biến, tuy nhiên, trò chơi
cũng đã bị cấm ở một số quốc gia vì bị cho là có hại, bạo lực và gây nghiện cho
người chơi trẻ tuổi.[viii]
........................................................................................................................ ........................................................................................................................ ........................................................................................................................
C. Vụ BAN 10.000 tài khoản PUBG.
Cuối tháng 5/2019, Divine Shop - phụ trách mảng mua bán key
game của Divine Corp - tuyên bố công khai trên Facebook về việc bị Steam
"khóa nhầm" trên 10.000 tài khoản đã bán ra cho khách hàng, gây thiệt
hại hơn 6 tỷ đồng.
Theo nội dung bài đăng, Divine Shop đã gửi kháng cáo lên
Steam để xin mở khóa lại 10.000 tài khoản. Bên cạnh đó, họ cũng bỏ ra số tiền
hơn 176 triệu đồng để đền bù thiệt hại cho khách hàng.
Những tưởng bi kịch xảy đến với Divine Shop, nhưng "điều
kỳ diệu" lại nhanh chóng xảy ra sau đó. Cũng theo nội dung bài đăng, công
ty này cho biết Steam đã mở khóa lại hơn 10.000 tài khoản "khóa nhầm"
ngay sau đó.
May mắn hơn, trong 176 triệu đồng dùng để khắc phục thiệt hại,
hơn 100 triệu đồng đã được khách... gửi trả. Số tiền hơn 70 triệu đồng còn lại,
Divine Shop tuyên bố... tặng luôn cho khách để cảm ơn.
Sự kiện hy hữu này nhanh chóng được cộng đồng game thủ Việt
chú ý, thậm chí còn được mang lên diễn đàn quốc tế Reddit và gây nhiều tranh
cãi. Tại thời điểm xảy ra vụ việc, nhiều người cho rằng bài đăng của Divine
Shop không hề có bất kì chứng cứ nào cho thấy thật sự tồn tại câu chuyện trên.
Đại diện thể hiện mạnh nhất ý kiến này tại thời điểm lúc đó được coi là Group với
tên “Hội mê game bản quyền”. Không ngần ngại, sau đó quản lý của DIVINE đã liên
hệ trực tiếp với đại diện Admin của Group - Hội mê game bản quyền để chia sẻ
cũng như xác thực thông tin. Vụ việc sau đó đã được Hội mê game bản quyền đăng
tin đính chính trên trang chủ của họ và yêu cầu không bàn luận trong Diễn đàn của
họ nữa.
Việc mua bán game, tài khoản... trên nền tảng Steam bằng
bất kì hình thức nào từ lâu đã là điều cấm kị. Valve, công ty chủ quản của
Steam, cho rằng việc mua bán game và tài khoản trái phép dẫn đến gia tăng tình
trạng hack/cheat và sẽ xử lý mạnh tay với hành vi này.
Theo Hợp đồng Thuê bao được xác nhận trước mỗi khi tạo tài
khoản, Steam quy định rõ tại mục 1 khoản C:
Bạn không được tiết lộ, chia sẻ hoặc cho phép người khác sử
dụng mật khẩu hoặc tài khoản của bạn trừ khi được Valve cho phép cụ thể.
Tài khoản của bạn, bao gồm mọi thông tin liên quan đến nó
(ví dụ: thông tin liên hệ, thông tin thanh toán, lịch sử tài khoản và đăng
ký...), hoàn toàn mang tính cá nhân. Do đó, bạn không được bán hoặc tính phí
cho người khác quyền sử dụng tài khoản của mình hoặc chuyển nhượng tài khoản của
bạn, cũng như không thể bán, tính phí cho người khác quyền sử dụng hoặc chuyển
nhượng bất kỳ đăng ký nào khác bên ngoài quy định tại hợp đồng này, hoặc được
Valve cho phép cụ thể.[ix]
Tuy nhiên, ở một diễn biến khác ngày 24/09/2019 Valve
thua kiện, bị tòa án Pháp yêu cầu 'phải cho phép người dùng bán lại game đã
mua trên Steam'.
Một tòa án tối cao tại Pháp tuần này đã ra phán quyết đầy
tranh cãi, khi yêu cầu Valve (công ty chủ quản của Steam) phải cho phép người
dùng Steam được tự do bán lại các tựa game định dạng digital (kĩ thuật số) đã
mua trên nền tảng này một cách hợp pháp.
Theo đó, với phán quyết này, người dùng Steam tại Châu Âu có
thể thoải mái mua hoặc bán lại với người dùng khác các tựa game mình đã mua
trên Steam.
Về phía Valve, các luật sư của công ty này đã cố gắng tranh
luận tại tòa khi lập luận, Steam là một dịch vụ cung cấp game hoạt động theo kiểu
trả phí thuê bao, tương tự như Netflix ở mảng phim ảnh.
Tuy nhiên, tòa án tối cao thành phố Paris đã bác bỏ lời biện
hộ này và cho rằng Steam thực chất là một nền tảng phân phối game trực tuyến, vốn
cho phép người dùng được sở hữu vĩnh viễn game sau khi mua. Theo thẩm phán của
tòa án tối cao Paris, việc gọi Steam là dịch vụ thuê bao là thiếu căn cứ, khi
người dùng không phải trả tiền thuê bao hàng tháng để chơi một hoặc nhiều tựa
game.
Theo luật pháp tại Châu Âu, tất cả hàng hóa, bao gồm phần mềm,
có thể được tự do mua bán mà không cần sự cho phép của nhà sản xuất hoặc người
bán ban đầu. Việc Steam và Valve cấm người dùng bán lại game đã mua là trái với
luật pháp của Liên Minh Châu Âu, khi nó "cản trở dòng dảy tự do của sản phẩm
kỹ thuật số", theo phán quyết của tòa án tối cao thành phố Paris.
Tuy nhiên, trong thông cáo báo chí được gửi tới trang
Polygon, Valve cho biết công ty sẽ tiến hành kháng cáo.
"Chúng tôi không đồng ý với quyết định của Tòa án sơ thẩm
Paris và sẽ kháng cáo ", đại diện của Valve cho biết. Công ty này cũng
tuyên bố, quyết định trên của tòa án sẽ không có hiệu lực đối với Steam trong
thời gian vụ kiện đang được kháng cáo.[x]
........................................................................................................................ ........................................................................................................................ ........................................................................................................................
D. Cơ sở nhượng quyền thương mại.
Nhằm cụ thể hóa Luật an ninh mạng thông qua ngày
12/06/2018 (Hiệu lực từ ngày 01/01/2019) với mục tiêu để bảo đảm hoạt
động bảo vệ an ninh mạng; ngày 16/07/2019 vừa qua Cục Phát thanh, Truyền
hình và Thông tin điện tử (Cục PTTH & TTĐT) - Bộ Thông tin và Truyền thông
đã làm việc với 10 doanh nghiệp Trung Quốc, Singapore và Hàn Quốc trong việc
cung cấp trò chơi điện tử xuyên biên giới vào Việt Nam.
Qua đó, yêu cầu siết chặt quản lý đối với các tựa
game Mobie, đồng thời tiến hành xử phạt đối với một số tựa game -
cùng các nhà phát hành game như sau:
- Bộ Thông tin và Truyền thông đã phối hợp với Google, Apple
và Facebook chặn, gỡ hoặc dừng quảng cáo đối với các game vi phạm. Từ năm 2017
đến nay, hai chợ ứng dụng App Store và Play Store đã rút tổng cộng 142 game
không phép tại thị trường Việt Nam. Theo thống kê của Cục Phát thanh Truyền
hình, trong số 142 game bị gỡ bỏ tại Việt Nam có 104 game cờ bạc, đổi thưởng,
và 38 game có nội dung bạo lực, dung tục. Những nhà phát hành game chưa được cấp
phép đã phải rút khỏi thị trường Việt Nam như Supercell, công ty sở hữu game
“Clash of Clans” và “Clash Royale”.
- Trước đó, ngày 4/7, Supercell, nhà phát triển nhiều game nổi
tiếng như Clash of Clans, Hay Day, Clash Royale, tuyên bố gỡ toàn bộ game của
hãng khỏi các kho ứng dụng Android lẫn iOS tại Việt Nam "do một số quy định
về pháp lý". "Các trò chơi vẫn được phát hành bình thường ở các nước
khác. Chúng tôi sẽ tìm giải pháp để đưa trò chơi trở lại trong tương lai, rất
mong đây sẽ không phải là lời từ biệt đến Việt Nam"- Supercell khẳng định.
Sau cú hích mạnh đến các Game Mobie, sẽ chỉ còn là việc sớm
hay muộn mà các cơ quan quản lý nhà nước sẽ can thiệp đến thị trường Game PC -
một thị trường tiềm năng với nhiều nguồn thu chưa được khai phá.
--------------------------------------------------
Qua đó có thể thấy xu hướng tận dụng triệt để
nguồn vốn từ trò chơi điện tử của Cơ quan quản lý nhà nước, đồng
thời sự giám sát chặt chẽ hơn đối với các sản phẩm mang tính thị
trường đang được du nhập vào Việt Nam.
Bài viết có tham khảo nguồn từ Báo thể thao điện tử GameK,
Fanpage PUBG Corp VN, và một số nội dung không thẩm định nguồn khác.
........................................................................................................................ ........................................................................................................................ ........................................................................................................................
E. Đánh giá tình hình.
1. Câu hỏi:
-
Divine Shop là một công ty chuyên cung cấp các
mã game bản quyền ở VN. Tuy nhiên trên thực tế thì công ty này không phải đại
diện hợp pháp của các nhà phát hành game ở VN. Cuối năm 2019, Divine có bán một
số lượng lớn lên tới 10.000 tài khoản STEAM. Điều này bị cấm trong chính sách
điều khoản của STEAM. Vào tháng 12, 10.000 tài khoản này bị khoá, tuy
nhiên chỉ sau 3 ngày gửi yêu cầu hỗ trợ.
Đội ngũ Support của STEAM đã phản hồi và mở khoá lại toàn bộ 10.000 tài khoản.
Vậy, việc Steam mở khoá Tài khoản cho dù vi phạm chính sách điều khoản có được
coi là thoả thuận đồng ý Divine là Đại hiện hợp pháp tại Việt Nam không – để được
quyền phát hành tài khoản, cung cấp game không ? Từ đó phát sinh quan hệ nhượng
quyền thương mại.
Ans:
-
Bản chất các nền tảng STEAM, Origin, Battle net,
EPIC,… cũng không phải chủ sở hữu hay nhà phát hành ra các sản phẩm game. Họ giống
như các đơn vị trung gian, cung cấp thị trường để người bán và người mua thực
hiện các giao dịch về game, vật phẩm trong trò chơi, sử dụng một số tính năng
khác. Giống như Shopee, Lazada hay Tiki ở Việt Nam. Vậy mỗi quan hệ ở đây sẽ được
hiểu là:
Nhà phát hành Game Þ
|
Nền tảng Þ
|
Người dùng (Reseller, User, Trader…)
|
(Bên nhượng quyền)
|
(Bên nhận quyền )
|
(Bên thứ ba (Điều 290 – Luật thương mại))
|
Hay không có quan hệ nhượng quyền, chỉ có sự cung cấp dịch vụ
ở đây.
Nhà phát hành Game
|
Nền tảng
|
Người dùng (Reseller, User, Trader…)
|
(Quan hệ hợp tác – Bên cung cấp dịch vụ)
|
(Người sử dụng dịch vụ)
|
|
Liên hệ với vụ việc ở Toà án Pháp – họ công nhận dịch vụ này
là một quyền sở hữu gắn theo tài khoản. Và người dùng được phép mua đi bán lại
tài khoản thuộc sở hữu của mình.
Ans:
-
Quy định tại điều 8 Nghị định Số: 08/2018/NĐ-CP
ngày 15 tháng 1 năm 2018 Sửa đổi một số Nghị định liên quan đến điều kiện đầu
tư kinh doanh thuộc phạm vi quản lý nhà nước của Bộ Công Thương quy định sửa
đổi điều 5 Nghị định Số: 35/2006/NĐ-CP ngày 31 tháng 3 năm 2006 Quy định chi
tiết luật thương mại về hoạt động nhượng
quyền thương mại.
“Điều 5. Điều kiện
đối với Bên nhượng quyền
Thương nhân được
phép cấp quyền thương mại khi hệ thống kinh doanh dự định dùng để nhượng quyền
đã được hoạt động ít nhất 01 năm”.
Vậy tại sao lại đặt ra thời hạn 01 năm
và sau 01 năm đó thì Doanh nghiện Nhượng quyền hay doanh nghiệp nhận quyền sẽ
có nghĩa vụ chứng minh, thực hiện nghĩa vụ như thế nào? Mở rộng ra, một số game
có thể sẽ vào thị trường dưới dạng early access sau một khoảng thời gian mới được
chính thức phát hành realease. Vậy thời gian early access có tính vào thời gian
01 năm hay không? Việc update của game có ảnh hưởng đến quyền phát hành sản phẩm
hay không ?
Ans:
-
Việc Bộ
Thông tin và Truyền thông siết chặt quản lý phát hành game tại Việt Nam thông
qua việc yêu cầu nhà phát hành game phải có Văn phòng tại VN hoặc Đại lý uỷ quyền
ở VN có xung đột thẩm quyền quản lý hoạt động, phí, thuế của Bộ Thương mại và Bộ
Tài chính (Theo điều 4 Nghị định 35/2006/NĐ-CP) hay không? Hiện chưa có quy định
cụ thể về các quy trình này, vậy thì Doanh nghiệp phải thực hiện thủ tục như thế
nào để chứng minh điều kiện nhượng quyền thương mại này, thẩm quyền cấp phép,
thẩm quyền quản lý cụ thể như thế nào?
Ans:
-
Đánh
giá điều kiện nhượng quyền thương mại của các sản phẩm Mã trò chơi điện tử theo
Nghị định Số: 35/2006/NĐ-CP ngày 31 tháng 3 năm 2006 Quy định chi tiết luật
thương mại về hoạt động nhượng quyền
thương mại?
Ans: Theo điều 7 Nghị định 35/2006/NĐ-CP thì
hành hoá không bị cấm và đủ điều kiện đăng kí kinh doanh nếu có là được phép trở
thành đối tương nhượng quyền thương mại. (Tuy nhiên, điều 6-7 đã bị bãi bỏ theo
quy định tại Điều 9 Nghị định Số: 08/2018/NĐ-CP ngày 15 tháng 01 năm 2018 SỬA ĐỔI
MỘT SỐ NGHỊ ĐỊNH LIÊN QUAN ĐẾN ĐIỀU KIỆN ĐẦU TƯ KINH DOANH THUỘC PHẠM VI QUẢN
LÝ NHÀ NƯỚC CỦA BỘ CÔNG THƯƠNG[xi]
Vậy quy định về:
Điều 6. Điều kiện đối với Bên nhận quyền
Điều 7. Hàng hoá, dịch vụ được phép kinh doanh
nhượng quyền thương mại
Đã bị bác bỏ, cơ
sở nào xác định hàng hoá được tham gia hoạt động nhượng quyền?
-
2. Đánh giá:
........................................................................................................................ ........................................................................................................................ ........................................................................................................................
........................................................................................................................ ........................................................................................................................ ........................................................................................................................
........................................................................................................................ ........................................................................................................................ ........................................................................................................................
III. Tư vấn, soạn thảo và đàm phán hợp đồng nhượng quyền thương mại quốc tế (tiếp).
[i]NHƯỢNG QUYỀN THƯƠNG MẠI CỦA
PHÁP LUẬT VIỆT NAM VỚI CÁC QUY ĐỊNH NHƯỢNG QUYỀN THƯƠNG MẠI CỦA PHÁP LUẬT TRONG
ĐIỀU KIỆN ĐỔI MỚI NỀN KINH TẾ VÀ HỘI NHẬP QUỐC TẾ HIỆN NAY http://tkshcm.edu.vn/nhuong-quyen-thuong-mai-cua-phap-luat-viet-nam-voi-cac-quy-dinh-nhuong-quyen-thuong-mai-cua-phap-luat-trong-dieu-kien-doi-moi-nen-kinh-te-va-hoi-nhap-quoc-te-hien-nay/
truy cập ngày 17/06/2020.
[ii] Luật thương mại ngày 14
tháng 06 năm 2005 https://moj.gov.vn/vbpq/Lists/Vn%20bn%20php%20lut/View_Detail.aspx?ItemID=18140
[iii] Nghị định số 35/2006/NĐ-CP ngày 31 tháng 3 năm
2006 của Chính phủ quy định chi tiết Luật thương mại về hoạt động nhượng quyền
thương mại http://vbpl.vn/TW/Pages/vbpq-toanvan.aspx?ItemID=16348&Keyword=
[iv] Nhượng quyền thương mại: https://vietnambiz.vn/hop-dong-nhuong-quyen-franchise-agreement-la-gi-uu-diem-va-nhuoc-diem-20190906112714317.htm
truy cập ngày 17/06/2020.
[vi] Bài báo “Chơi game vẫn tốt
nghiệp bằng giỏi, CEO startup thể thao điện tử Divine Corp gọi vốn tại Shark
Tank Việt Nam” Nguồn trang: https://ndh.vn/lam-giau/choi-game-van-tot-nghiep-bang-gioi-ceo-startup-the-thao-dien-tu-divine-corp-goi-von-tai-shark-tank-viet-nam-1253599.html
truy cập ngày 17/06/2020.
[vii] Steam theo Wikipedia:Nguồn
trang“https://vi.wikipedia.org/wiki/Steam_(ph%E1%BA%A7n_m%E1%BB%81m)”
truy cập ngày 17/06/2020.
[viii] PUBG theo Wikipedia:
Nguồn trang https://vi.wikipedia.org/wiki/PlayerUnknown's_Battlegrounds
truy cập ngày 17/06/2020
[ix] Vụ STEAM khoá 10.000 tài
khoản PUBG: https://zingnews.vn/shark-lien-da-dung-divine-ban-game-sai-luat-sao-lam-esports-tu-te-post977130.html
truy cập ngày 17/06/2020
[x] Bài báo: “Valve thua kiện,
bị tòa án Pháp yêu cầu 'phải cho phép người dùng bán lại game đã mua trên
Steam'”. Nguồn trang: https://gamek.vn/valve-thua-kien-bi-toa-an-phap-yeu-cau-phai-cho-phep-nguoi-dung-ban-lai-game-da-mua-tren-steam-20190924161440831.chn
truy cập ngày 17/06/2020.
[xi] Nghị định Số:
08/2018/NĐ-CP ngày 15 tháng 01 năm 2018 SỬA ĐỔI MỘT SỐ NGHỊ ĐỊNH LIÊN QUAN ĐẾN
ĐIỀU KIỆN ĐẦU TƯ KINH DOANH THUỘC PHẠM VI QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC CỦA BỘ CÔNG THƯƠNG https://thuvienphapluat.vn/van-ban/dau-tu/Nghi-dinh-08-2018-ND-CP-sua-doi-Nghi-dinh-dieu-kien-dau-tu-kinh-doanh-quan-ly-Bo-Cong-thuong-372290.aspx
Nhận xét
Đăng nhận xét